درخت پسته چيست
كاشت درخت پسته؛ به عنوان يك محصول بسيار سود آور، همواره مورد توجه كشاورزان و باغداران بوده است. پس از كشت پسته، كشاورزان بايد در مدت زمان نسبتا طولاني، منتظر ثمردهي درختان پسته باشند. نحوه كاشت، كودهي، سم پاشي و رفع آفات پسته ميتواند در برداشت پسته مرغوب تقش مهمي را ايفا كند. توضيحات كاملتر در سايت معتبر آلفا نهال به ادرس زير:
در اينجا سعي داريم با كاشت نهال پسته؛ بيشتر آشنا شويم و كليه نكات مهم و ضروري در كاشت درخت پسته؛ باكيفيت را مورد بحث و بررسي قرار دهيم.
بيوگرافي كاشت درخت پسته
درخت پسته؛ ازجمله درختاني محسوب ميشود كه مخصوص مناطق معتدل و گرم است. اين درخت در مناطق سردسير رشد خوبي ندارد و در برابر سرماهاي شديد دوام نمي‌آورد. ريشه‌هاي پسته، كاملا عميق مي‌شوند؛ بنابراين خاكي كه پسته در آن كاشته ميشود، بايد قابليت نفوذ خوبي داشته باشد تا ريشه‌ها بتوانند به خوبي در خاك نفوذ كنند. ارتفاع درختان پسته معمولا كم است. پس از كاشت نهال پسته؛ تا به بار نشستن آن، چند سال طول مي‌كشد.
انواع روش كاشت درخت پسته
كاشت پسته و پرورش باغ پسته يكي از بهترين انتخاب‌ها براي زمين‌هايي است كه داراي شرايط اقليمي و آب وهوايي مطلوب هستند. به طور كلي در كشور ايران نهال پسته به 2 روش كشت ميشود:
- كشت بذر پسته در زمين اصلي
- تهيه نهال پسته و كاشت در زمين اصلي: شما ميتوانيد نهال پسته را در خزانه؛ گلدان و يا در زمين اصلي بكاريد.
هريك از اين روش‌ها مزايا و معايب خاصي دارند. شما بايد با توجه به نوع نياز و مدت زمان مدنظرتان يكي از اين دو روش را انتخاب نموده و باغ پسته خود را احداث كنيد. از مزاياي خريد نهال پسته به جاي كاشت بذر:
- صرفه جويي در زمان حداقل 2 سال
- تهيه نهال تضمين شده و سالم عاري از آفات و بيماري‌ها از نهالستان معتبر
- برخورداري از پشتيباني دائمي نهالستان
- انجام عمليات پيوند و ضدعفوني و هرس توسط نهالستان
- احتمال عدم گيرايي نهال نسبت به بذر كمتر است.
https://alphanahal.ir/pistachio-seedlings/
كاشت بذر در زمين
براي كاشتن بذر پسته بايد در زمين‌تان جوي‌هايي با عرض 50 تا 100 سانتيمتر ايجاد كنيد. اين جوي‌ها يا گودال‌ها بايد عمقي حدود 50 الي 70 سانتيمتر داشته باشند. بعد از آن نيز بايد بذر مورد نظرتان را حدود 12 ساعت در آب خيس كنيد و سپس آنها را در عمق 2 الي 3 سانتي‌متري از خاك چال كنيد.
توجه داشته باشيد كه براي رشد بهتر بذر پسته بايد بر روي آنها مقداري ماسه بريزيد. آبياري به بذر را بايد هر 10 الي 15 روز 1 بار انجام دهيد و بعد از آن نيز منتظر بمانيد تا بذر جوانه بزند و شروع به سبز شدن كند.
كاشت نهال
براي كاشت نهال پسته، بايد نهال نر و ماده را با هم بكاريد تا باردهي درخت بهتر صورت بگيرد. به طور معمول بايد در كنار هر 15 درخت ماده، از 1 درخت نر كمك بگيريد. اما براي اين كه كاشت درختان پسته به صورت اصولي و بهتر صورت بگيرد، ميتوانيد تعداد درختان نر را افزايش دهيد. بعد از كاشت نهال پسته نيز بايد نكات لازم همچون كوددهي، آبياري و هرس درخت را با دقت انجام دهيد تا درختان‌تان از بين نرود.
كاشت پسته در گلدان
براي كاشتن پسته در گلدان بايد در اوايل فصل بهار مراحل و اقدامات لازم را انجام دهيد. در اولين مرحله بايد كيسه‌هاي پلاستيكي سياه‌رنگي را تهيه كنيد و سپس آنها را با استفاده از كود زراعي، ماسه و كود حيواني پر كنيد. بعد از انجام اين كارها، بايد بذري كه از قبل خيس كرده‌‌ايد را در آن بكاريد و روي آنها را بپوشانيد تا شروع به جوانه زدن كنند. بعد از اين كه بذر شروع به جوانه زدن كرد، ميتوانيد آنها را به داخل گلدان انتقال منتقل كنيد.
كاشت در خزانه
در اين روش بايد زميني به مساحت 10 الي 30 متر آماده كنيد. سپس بذرهايي كه از قبل خيس شده‌اند را در فاصله مشخصي از يكديگر بكاريد. مناسب ترين فاصله براي كاشت بذر پسته در خزانه 10 تا 15 سانتي متر است. بعد از كاشت بذر بايد ? روز يكبار آبياري اين گياهان را انجام دهيد و در آخر نيز نهال‌ها را ميتوانيد حدود ? الي ? سال در زمين نگه داريد و سپس آنها را به زمين اصلي منتقل كنيد.
كاشت نهال پسته
پس از خريد نهال پسته نوبت به كاشت آن در باغ ميرسد. شما بايد ابتدا با تراكتور خاك را شخم عميق (تا 2 متر) بزنيد. تا تمامي لايه‌هاي سخت و سنگين خاك بشكند و با هم مخلوط شود. با توجه به نقشه زمين و فواصل كاشت درختان و طرح توجيهي بايد چاله‌هاي كاشت نهال را در فواصل مناسب در خاك ايجاد كنيد. پس از قرار دهي نهال در خاك آن را با مخلوطي از كود دامي پوسيده و خاك مرغوب پر نماييد. و روي آن با پا فشار دهيد تا اكسيژن خاك خارج شود.
نهال پسته به صورت نر و ماده وجود دارد. به ازاي هر 15 درخت ماده؛ 1 درخت نر پسته بكاريد.
براي كاشت نهال پسته بايد فاصله مناسبي از زمين مورد نظرتان را مشخص كنيد و درختان را با فاصله مناسبي از يكديگر بكاريد. دقت داشته باشيد كه بين نهال‌هاي پسته فضاي كافي وجود داشته باشد، در غير اين صورت ممكن است بعدا درختان فضاي لازم براي رشد نداشته باشند. به طور معمول توصيه مي‌كنيم براي كاشت درخت پسته، فاصله‌اي بين 4 الي 5 متر را در نظر بگيريد.
زمان مناسب براي كاشت نهال پسته:
بهترين زمان كاشت پسته بستگي به شرايط محيطي، رقم گياه و شيوه تكثير آن دارد. و به طور كلي كاشت پسته به چند دسته كلي زير تقسيم مي شود:
در روز هاي آفتابي و گرم تابستان و يا يخبندان و روز هايي كه باد شديد است از كاشتن نهال پسته بايد اجتناب شود.
در منطقه هاي داراي آب و هواي گرم و متعدل و همچنين در نواحي با اقليم نيمه سردسير، بهترين زمان كاشت نهال پسته، فصل پاييز پس از خواب رفتن نهال مي باشد.
در منطقه هايي با اقليم سردسير بهترين زمان كاشت نهال پسته، بعد از سپري شدن يخبندان مي باشد.
در انتها زمان كاشت نهال پسته در فصل پاييز بايد به شكلي تنظيم و برنامه ريزي شود كه ريشه نهال با محيط جديد قبل از فرا رسيدن يخبندان انس پيدا كند، بنابراين بايد انتها زمان كاشت ? تا ? هفته قبل از بيداري ظاهري نهال درخت پسته باشد.
قلمه زدن درخت پسته چگونه صورت مي‌پذيرد:
براي قلمه زدن و پيوند درخت پسته، سه روش متداول وجود دارد. پيوند شكمي، پيوند لوله‌اي و پيوند اسكنه‌اي، سه روش پيوند زدن پسته هستند. براي موفقيت پيوند زدن بايد شرايط محيطي، نزديكي پايه و پيوند، حذف آفات و ساير عوامل موثر در رشد پسته رعايت شود.
در پيوند شكمي، روي پوست پايه يك برش عمودي زده ميشود؛ يك برش ديگر نيز بر روي آن زده ميشود تا به شكل T دربيايد. در پيوند لوله‌اي انتهاي پايه را قطع مي‌كنند و پوست آن را تا محل پيوندك بر ميدارند. در پيوند اسكنه‌اي نيز پايه را روي قطرهاي 3 سانتي متري تا 10 سانتي متري قرار ميدهند. در پيوند اسكنه‌اي، پيوندك را از شاخه‌هاي يك ساله مي‌گيرند.
پيوند زدن درخت پسته
عمليات پيوندزني درختان از ديگر مراحل كاشت و پرورش درخت پسته به شمار مي رود. در ايران به سه روش، درختان پسته را پيوند زني مي كنند كه شامل پيوند لوله اي، پيوند شكمي و پيوند اسكنه اي مي باشد.
هم اينك بخاطر سادگي، سرعت عمليات و درصد بالاي جوش خوردن بين پيوندك و پايه، استفاده از پيوند ماسوره اي( لوله اي) رواج يافته است و ميزان تكثير ?? درصد درختان پسته به همين روش مي باشد. بوجود آمدن هر گونه خراش در تنه يا شاخه هاي درخت صمغ دار موجب تراوش صمغ مي شود. به اين ترتيب يك شكاف افقي در پيوند شكمي نهال پسته، به شكل تي انگليسي معكوس در پائين شكاف عمودي زده مي شود تا ترشح صمغ از رشد جوانه پيوندك جلوگيري نكند.
نحوه كاشت پسته
زميني براي كاشت پسته مناسب است كه خاك لوم داشته باشد و حداقل سه متر، عمق داشته باشد. مناسبترين فاصله براي كاشت پسته بين درختان، ? – ? متر ميباشد درحاليكه اين فاصله بين رديف ها بايد ? – ? متر باشد. از دو روش زير مي توانيد براي كاشت درخت پسته استفاده كنيد:
روش كشت مستقيم:
كاشت پسته در روش اول، به صورت مستقيم در زمين اصلي ميباشد. درصورت شور نبودن آب باغ ميتوان در زمين اصلي، پسته را سبز كرد بدين دليل كه در اين روش، رشد نهال بيشتر است. بهتر است در اين جهت از پسته هاي دست پوست استفاده كنيد يعني پسته هايي كه از طريق دستگاه، پوست گرفته شده اند، براي كاشت در اين شيوه توصيه نميشوند. ابتدا پسته ها را در اوايل فروردين ماه بشوييد، سپس در آب بخوابانيد. آب آنرا بمدت دو تا سه بار عوض كنيد و بمدت ?? ساعت داخل آب باشد و پس از گذشت اين زمان از آب دربياوريد و روي يك سيني، بين يك پارچه نخي پهن كنيد و در يك اتاق با دماي حدود ?? درجه سانتيگراد قرار دهيد تا جوانه بزند.
اين نكته را در نظر بگيريد كه پسته ها همواره بايد رطوبت داشته باشند و به اصطلاح نبايد پارچه خشك شود و وقتي جوانه ها نيم سانتيمتر شد، مي توانيد آن را به زمين اصلي منتقل كنيد. جوانه ها در زمان كاشت بايد به طرف پائين باشند. بعد از اين كه پسته را كاشتيد، بايد از مخلوط كود گاوي و كمي ماسه بر روي سطح خاك بريزيد و اگر فكر ميكنيد كه جانوراني مثل روباه و كلاغ، پسته ها را بيرون مي آورند بايد به وسيله خار و يا ظرف يكبار مصرف، روي آنرا بپوشانيد تا جوانه ها حفظ شوند.
روش گلداني:
در روش گلداني مي توانيد پس از تهيه ي بذر خام پسته، مراحل را انجام دهيد:
در داخل يك حوله يا دستمال مرطوب، بذر يا دانه پسته را بپيچيد. روي پارچه را گاهي اوقات برداريد تا به بذر ها برسد. دماي اتاق( بين ?? تا ?? درجه) به عنوان بهترين دما براي نگهداري مي باشد. تقريباً بعد از گذشت يك هفته بذرها جوانه ميزنند. بعد از جوانه زدن بذرها، آن ها را درون يك گلدان سوراخ دار بگذاريد. در هر مرحله كه دانه ها ريشه دادند و ريشه ي آن ها بزرگ تر شد بايد آنرا به يك گلدان بزرگ تر منتقل كنيد.( اين كار را تا زماني كه دانه ها تبديل به نهال شدند ادامه دهيد). بهتر است بين ? الي ? سال، نهال ها داخل گلدان نكهداري شوند و پس از آن در خاك مغذي در فصل پائيز يا بهار بكاريد.( حتماً خاك را تقويت كنيد). نحوه ي كاشت نهال پسته در خاك به صورت عمودي ميباشد و با استفاده از خاك، اطرافش را پر كنيد و بعد از انجام اين كار، حتماً آبياري كنيد تا منافذ خالي پوشيده شوند و ريشه ي نهال نپوسد.
خاك مناسب براي كاشت پسته :
قبل از هر اقدامي براي كشت پسته و هر محصول ديگر و همچنين اعمال مديريت در باغ هاي موجود بايد خصوصيات ظاهري يا شكل شناختي، فيزيكي و شيميايي خاك محل مورد نظر مطالعه گردد. به اين منظور اقدام به حفر پروفيل به عمق 2 متر مي شود به طوري كه بتوان در اين پروفيل نيمرخ عرضي خاك را به طور كامل مشاهده كرد و لايه هاي مختلف خاك را شناسايي نمود. در پروفيل حفر شده بايد خصوصيات ظاهري خاك مانند ضخامت و ترتيب لايه هاي خاك، بافت، ساختمان، گچ، آهك، استحكام، خلل و فرج و وجود احتمالي لايه هاي سخت و… مورد توجه و بررسي قرار گيرد. همچنين تعيين عمق تراكم ريشه هاي ريز در پروفيل حائز اهميت است چون در مديريت كوددهي، حفر چالكود و عمق آن كاربرد دارد. بسته به خصوصيات خاك و مديريت آبياري، ريشه هاي اصلي پسته تا عمق بيش از 2 متر نفوذ ميكند ولي معمولا ريشه هاي ريز يا مويين كه نقش اصلي را در جذب آب و عناصر غذايي دارند، عمق نفوذ بيش از يك متر را ندارند. بسياري از مشكلات باغ هاي پسته مربوط به خصوصيات ظاهري، فيزيكي و رابطه آب، خاك و گياه است. عليرغم اين مسئله معمولا به خصوصيات شيميايي و حاصلخيزي(كه البته اين خصوصيات هم در جايگاخ خود مهم هستند) بيشتر توجه ميشود.
خاك معمولا داراي ساختار يكنواختي نيست و لايه لايه بوده و هر لايه داراي ضخامت و ويژگي هاي خاص خود است، بنابر اين نمونه برداري خاك از لايه هاي مختلف خاك انجام ميشود.
اما در صورت يكنواخت بودن خاك، از اعماق مساوي 30 يا 40 سانتي متري تا حداقل 120 سانتي متري نمونه برداري صورت ميگيرد. اين نمونه ها جهت تعيين خصوصيات فيزيكي و شيميايي به آزمايشگاه منتقل مي گردد. شناسايي خاك و نتايج تجزيه آزمايشگاهي كمك ميكند كه محدوديت هاي خاك جهت كشت پسته مشخص شود.
بهترين خاك مناسب پسته ، خاك هاي ليموني سبك يعني شن و رس ميباشد.در اراضي سبك مصرف كود براي برداشت رضايت بخش است ولي در اراضي رسي سنگين كه رطوبت را به مقدار زياد و براي مدتي طولاني در خود نگه ميدارند،كاشت پسته نتيجه رضايت بخشي نميدهد و مقدار محصول چندان قابل توجه نخواهد بود.درخت پسته تا اندازه اي تحمل شوري خاك را دارد.
در صورتي كه كاشت پسته در راضي بسيار شور و يا شور و قليا و سديمي،مد نظر ميباشد به جاي جوي و پشته ، نواري به عرض حداقل يك متر و با عمق مناسب(جهت آبگيري به حجم كافي)ايجاد شده و نهال درست در وسط اين نوار كشت شود.
به طور كلي درختان پسته خاك عميق و با بافت سبك تا متوسط را بيشتر مي پسندند.
برداشت پسته
وقتي بلاخره و درنهايت پسته ها رسيدند نوبت به برداشت آنها ميشود. از نشانه هاي اينكه مطمئن شويد پسته هايتان رسيده اند اين است كه رنگ پوسته ها از سبز و زرد به قرمز تغيير ميكند و گاها پوسته ترك ميخورد. وقتي اين نشانه هارا مشاهده كرديد بايد سريعا براي برداشت محصول تان اقدام كنيد. چون در اين بازه محصول شما بسيار آسيب پذير است و امكان دارد آفات به آن حمله كنند.
برداشت پسته خيلي آسان است. فقط كافيست درخت را بلرزانيد تا پسته ها به زمين بريزند و شما آنها را جمع كنيد. فراموش نكنيد كه درختان پسته ، درختاني دوساله هستند. يعني يك سال محصول زياد ميدهند و يكسال محصول كمتر . ميانگين محصول دهي درختان جوان پسته بين 1 تا 2 كيلوگرم محصول خالص است.يا 3 تا 6 كيلوگرم محصول تازه . همينطور كه درخت شما بزرگتر و بزرگتر ميشود حجم محصولات توليدي اش هم بيشتر ميشود. بطوريكه در بين سال هاي 7 تا 10 ام بين 6 تا 10 كيلوگرم آجيل خشك به شما ميدهد. يك درخت بالغ پسته ميتواند تا 15 كيلوگرم آجيل خشك براي شما توليد كند.
درختان پسته، درختاني دوساله هستند يعني يك سال محصول زياد داده و يكسال محصول كمتر مي دهند .زماني كه پسته ها رسيدند، رنگ پوسته ها از سبز و زرد به قرمز تغيير ميكند و پوسته ترك ميخورد. پس وقتي اين نشانه هارا مشاهده نموديد ، محصول تان را برداشت كنيد زيرا ممكن است آفات به پسته حمله كنند.
ميانگين محصول دهي درختان جوان پسته بين 1 تا 2 كيلوگرم استو پس از بزرگ شدن درخت پسته محصول افزايش يافته و درخت بين سال هاي 7 تا 10 ، 6 تا 10 كيلوگرم آجيل خشك براي شما توليد مي كند.